Bản án 20/2019/DS-PT ngày 11/04/2019 về tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do sức khỏe bị xâm phạm

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NGÃI

BẢN ÁN 20/2019/DS-PT NGÀY 11/04/2019 VỀ TRANH CHẤP ĐÒI BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI NGOÀI HỢP ĐỒNG DO SỨC KHỎE BỊ XÂM PHẠM

Ngày 11 tháng 4 năm 2019, tại trụ sở Toà án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi xét xử phúc thẩm công khai vụ án thụ lý số 01/2018/TLPT- DS ngày 12 tháng 12 năm2018, về việc: “Tranh chấp đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do sức khỏe bịxâm phạm”.

Do Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2018/DS-ST ngày 28 tháng 9 năm 2018 của Toà án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi bị kháng cáo.

Theo Quyết định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm số 38/2019/QĐ- PT ngày 22 tháng 02 năm 2019, Quyết định hoãn phiên tòa phúc thẩm số 21/2019/QĐ-PT ngày06 tháng 3 năm 2019, Quyết định tạm ngừng phiên tòa số 04/2019/QĐPT-DS ngày18/3/2019 và Thông báo về thời gian tiếp tục phiên tòa số 406/TB-TA ngày 25/3/2019, giữa các đương sự:

- Nguyên đơn: Bà Lê Thị Kim C - sinh năm 1969; cư trú tại thôn K, xã H,huyện N, tỉnh Quảng Ngãi.

- Bị đơn: Bà Trần Thị Kim L - sinh năm 1990; cư trú tại thôn K, xã H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi.

Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn: Ông Nguyễn Đăng Phan– Luật sư của Văn phòng Luật sư Nguyễn Đăng Phan thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Quảng Ngãi.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Ông Trần Văn Th - sinh năm 1970; cư trú tại thôn K, xã H, huyện N, tỉnhQuảng Ngãi.

2. Bà Lê Thị Kim Nh - sinh năm 1958; cư trú tại thôn T, xã H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi.

- Người kháng cáo: Nguyên đơn là bà Lê Thị Kim C và bị đơn là bà Trần ThịKim L.

- Người làm chứng:

1. Bà Lê Thị B (Liễu) – sinh năm 1973

2. Bà Phạm Thị Tr – sinh năm 1985

Cùng cư trú tại thôn K, xã H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi.

3. Bà Nguyễn Thị Ph – sinh năm 1953; cư trú tại đội 4, thôn K, xã H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi.

 (Bà C, bà Nh, ông Th, Luật sư Phan, bà B (Liễu), bà Tr, bà Ph có mặt tạiphiên tòa. Bà L có đơn xin xét xử vắng mặt).

NỘI DUNG VỤ ÁN

* Theo đơn khởi kiện đề ngày 31 tháng 7 năm 2018, các tài liệu có tại hồ sơ vụ án và tại phiên tòa sơ thẩm, nguyên đơn là bà Lê Thị Kim C trình bày:

Khoảng 17 giờ 00 phút ngày 25/12/2017, bà đến nhà của bà Trần Thị Kim L để hỏi tiền mua thịt heo chưa trả, giữa bà với bà L có lời qua tiếng lại, bà L vào trong nhà lấy một cây tre dài khoảng 1,7m đánh vào đầu của bà bị thương tích đỉnh đầu dài 5cm, bà được người nhà đưa đi cấp cứu tại Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Hành và đồng thời báo cáo Công an xã Hành Đức đến lập biên bản. Nay, bà yêu cầu bà L phải bồi thường cho bà các khoản chi phí gồm: Tiền viện phí 1.395.000đồng; tiền công bệnh nhân những ngày điều trị 21 ngày x 150.000đồng =3.150.000đồng; tiền bồi dưỡng bệnh nhân trong những ngày điều trị 21 ngày x100.000đồng = 2.100.000đồng; tiền bồi dưỡng sau ra viện 30 ngày x 50.000đồng = 1.500.000đồng; tiền công người theo nuôi 6 ngày x 300.000đồng = 1.800.000đồng; tiền ngày công mất thu nhập bị giảm sút sau ra viện 30 ngày x 75.000đồng = 2.250.000đồng; tiền tổn thất tinh thần 15 tháng lương x 1.390.000đồng = 20.850.000đồng, tổng cộng 33.045.000đồng. Ngoài ra, bà không yêu cầu gì khác.

* Tại các bản tự khai ngày 07/8/2018, các tài liệu có tại hồ sơ vụ án và tại phiên tòa sơ thẩm, bị đơn là bà Trần Thị Kim L trình bày:

Vào chiều ngày 25/12/2017, bà C đến nhà của bà để đòi tiền mua thịt heo vào khoảng tháng 11 năm 2017, bà nói với bà C số tiền này bà đã trả rồi nhưng bà C không đồng ý. Từ đó, hai bên có lời qua tiếng lại xô xát với nhau, bà có lấy một đoạn cây tre khô đánh vào đầu bà C một cái chảy máu. Bà thừa nhận có lỗi về việc dùng một đoạn cây tre khô đánh vào đầu của bà C gây thương tích, nhưng bà C cũng có một phần lỗi. Vì vậy, bà đồng ý bồi thường cho bà C các khoản chi phí trị từ ngày 25/12/2017 đến ngày 31/12/2017. Ngoài ra, bà không đồng ý bồi thường thêm khoản tiền nào khác.

* Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là ông Trần Văn Th và bà Lê Thị Kim Nh trình bày: Ông, bà đều thống nhất với lời trình bày của bà C. Ngoài ra, ông bà không bổng sung và không có ý kiến gì khác.

* Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2018/DS-ST ngày 28 tháng 9 năm 2018 củaToà án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi đã xử:

Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị Kim C

Buộc bà Trần Thị Kim L phải bồi thường cho bà Lê Thị Kim C số tiền 18.036.000đồng.

Không chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị Kim C về việc yêu cầu bà Trần Thị Kim L bồi thường số tiền 15.009.000đồng.

Ngoài ra bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của các đương sự theo quy định của pháp luật.

* Ngày 10/10/2018, nguyên đơn là bà Lê Thị Kim C có đơn kháng cáo yêu cầu Toà án cấp phúc thẩm sửa bản án dân sự sơ thẩm số 11/2018/DS-ST ngày 28 tháng 9 năm 2018 của Tòa án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi theo hướng chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà, buộc bà Trần Thị Kim L phải bồi thường cho bà tổng số tiền 33.045.000đồng.

* Ngày 10/10/2018 và ngày 16/10/2018, bị đơn là bà Trần Thị Kim L có đơn kháng cáo, kháng cáo bổ sung yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xét xử công bằng, khách quan và đúng pháp luật.

* Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn trình bày ý kiến tranh luận: Trong Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 05/CSĐT ngày 09/3/2018 của Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện Nghĩa Hành có nêu:

Ngày 25/12/2017 bà Lê Thị Kim C đến nhà của bà Trần Thị Kim L để đòi tiền và chửi bới lớn tiếng có nội dung xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của bà L. Bà C không chấp nhận sự giải thích của bà L, dùng tay đánh bà L dẫn đến giữa bà C và bà L xảy ra xô xát đánh nhau. Mặc dù sự việc đã được một số người can ngăn, bà L đã bỏ đi vào trong sân nhưng bà C vẫn đi theo vào trong sân nhà bà L tiếp tục chửi bới, xông vào người bà L làm cho trạng thái tâm lý của bà L lúc đó bị ức chế không tự chủ, tinh thần bị kích động mạnh, không tự kiềm chế được hành vi nên dùng đoạn tre đánh 01 cái vào người bà C trúng vùng đầu gây thương tích tổn hại sức khỏe 7%. Chính hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của bà C nên Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an huyện Nghĩa Hành không khởi tố vụ án hình sự.

Trong vụ án này, bà C và bà L đều có lỗi. Do đó, đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự, Điều 590, 592 Bộ luật dân sự: Buộc bà C bồi thường cho bà L tiền tổn thất tinh thần là 03 tháng lương tối thiểu, thành tiền là 4.170.000 đồng. Buộc bà L phải bồi thường cho bà C tiền tổn thất tinh thần là 05 tháng lương tối thiểu, thành tiền là 6.950.000 đồng; chi phí điều trị là 320.000đồng; tiền công mất thu nhập 07 ngày là 1.050.000 đồng; tiền công người theo nuôi 06 ngày là 1.800.000đồng; tiền bồi dưỡng 07 ngày là 700.000 đồng, tổng cộng là 10.520.000 đồng, khấu trừ số tiền bà C phải bồi thường cho bà L 4.170.000 đồng, còn lại 6.350.000 đồng. Hai bên đều có lỗi nên mỗi người phải chịu ½, thành tiền là 3.175.000đồng. Bà L phải bồi thường cho bà C số tiền 3.175.000 đồng.

* Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi phát biểu ý kiến về việc tuân theo pháp luật tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa kể từ khi thụ lý vụ án cho đến trước thời điểm Hội đồng xét xử nghị án đều đúng theo quy định tại Điều 285, 286, 287, 294, 298 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

Đối với người tham gia tố tụng từ khi Tòa án cấp phúc thẩm thụ lý vụ án cho đến thời điểm xét xử đã thực hiện đúng các quy định tại Điều 70, 71, 72, 73, 75, 76,234 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

Về hình thức: Đơn kháng cáo của bà Lê Thị Kim C và bà Trần Thị Kim L làm trong hạn luật định theo Điều 272, 273 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 là hợp lệ.

Về nội dung: Đề nghị Hội đồng xét xử áp dụng Điều 289, khoản 1 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015: Đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của bà Lê Thị Kim C; Không chấp nhận kháng cáo của bà Trần Thị Kim L, giữ nguyên Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2018/DS-ST ngày 28 tháng 9 năm 2018 của Toà án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.

NHẬN ĐỊNH CỦA TÒA ÁN

Căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ được kiểm tra, xem xét tại phiên tòa, căn cứ kết quả tranh tụng tại phiên tòa, ý kiến của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi, Hội đồng xét xử nhận định:

 [1] Về tố tụng:

[1.1] Bị đơn là bà Trần Thị Kim L có đơn yêu cầu xét xử vắng mặt. Căn cứ khoản 3 Điều 296 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Hội đồng xét xử tiến hành xét xử vắng mặt bà Trần Thị Kim L.

[1.2] Tại phiên tòa, bà Lê Thị Kim C thừa nhận có lỗi trong việc bà Trần Thị Kim L gây thương tích cho bà và đồng ý rút toàn bộ kháng cáo. Xét việc bà C rút kháng cáo là hoàn toàn tự nguyện, Hội đồng xét xử chấp nhận và đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với phần kháng cáo của bà C theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 289 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

 [2] Về nội dung: Trong quá trình giải quyết vụ án tại cấp sơ thẩm, bà L đều thừa nhận bà có dùng đoạn cây tre có chiều dài khoảng 1.7m đánh vào đầu của bàC gây thương tích. Theo kết luận giám định pháp y về thương tích số21/2018/GĐPY ngày 08/02/2018 của Phòng Giám định Pháp y, Bệnh viện Đa khoa Quảng Ngãi đã kết luận: 01 sẹo đỉnh trái 03%, chấn động não điều trị ổn định 4%, tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây nên là 7%. Tuy nhiên, bà L không đồng ý bồi thường các khoản chi phí theo yêu cầu của bà C.

 [3] Xét kháng cáo của bà Trần Thị Kim L, Hội đồng xét xử thấy rằng:

 [3.1] Tại phiên tòa sơ thẩm, bà L yêu cầu thay đổi Hội thẩm nhân dân là ông Nguyễn Đợi vì cho rằng ông Đợi là Bác sĩ điều trị trực tiếp cho bà C nên sẽ không vô tư, khách quan khi tham gia xét xử, nhưng bà L không đưa ra được tài liệu, chứng cứ chứng minh cho lời trình bày của bà là có căn cứ. Căn cứ Điều 52, 53 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Hội đồng xét xử đã không chấp nhận yêu cầu thay đổi Hội thẩm nhân dân của bà L là phù hợp.

 [3.2] Bà L kháng cáo cho rằng tại cấp sơ thẩm bà có yêu cầu bà C bồi thường tiền tổn thất tinh thần cho bà nhưng Hội đồng xét xử bỏ qua. Tuy nhiên, theo các tài liệu có tại hồ sơ vụ án và Biên bản phiên tòa đều thể hiện bà L không có yêu cầu bà C bồi thường tiền tổn thất tinh thần cho bà, nên Tòa án cấp sơ thẩm đã không xem xét, giải quyết. Ngày 24/12/2018, bà L có Đơn yêu cầu bà C bồi thường tổn thất về tinh thần cho bà 10 tháng lương tối thiểu là 13.900.000đồng. Tại phiên tòa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bà L đề nghị Hội đồng xét xử buộc bà C phải bồi thường tổn thất tinh thần cho bà L 03 tháng lương tối thiểu là 4.170.000đồng. Như nhận định trên, tại cấp sơ thẩm bà L không yêu cầu nên Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét, giải quyết. Do đó, Hội đồng xét xử tại cấp phúc thẩm cũng không xem xét, giải quyết vì vượt quá phạm vi xét xử phúc thẩm theo quy định tại Điều 293 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

 [3.3] Bà L kháng cáo chỉ đồng ý bồi thường cho bà C các khoản chi phí từ ngày 25 đến ngày 31/12/2017. Ngoài ra, bà không đồng ý bồi thường các khoản chi phí sau ngày 31/12/2017 vì không hợp lý, Hội đồng xét xử nhận thấy: Theo Hồ sơ bệnh án ngày 31/12/2017 thể hiện, bà C ra viện do người nhà xin về, bà C trình bày lý do xin về vì bảo hiểm y tế của bà hết hạn nên Bác sĩ cho xuất viện, cho đơn thuốc về nhà điều trị. Tại Phiếu chăm sóc và tờ điều trị thể hiện vết thương của bà C có khâu nhưng khi bà C ra viện, không thể hiện bệnh nhân cắt chỉ, chỉ thể hiện rửa vết thương.

Sau khi xuất viện, ngày 04/01/2018 bà C có đến Bệnh viện Tâm thần để đo điện não và Bác sĩ khám bệnh cho đơn thuốc, tuy nhiên hóa đơn bán hàng số0084258 của Bệnh viện Tâm thần lại ghi ngày 04/12/2017. Tại Biên bản làm việc ngày 26/02/2019, đại diện Bệnh viện Tâm thần Quảng Ngãi xác định: Bệnh nhân Lê Thị Kim C – sinh năm 1969; cư trú tại thôn K, xã H, huyện N, tỉnh Quảng Ngãi có khám bệnh, đo điện não và điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Tâm thần Quảng Ngãi vào ngày 04/01/2018 với chẩn đoán đau nửa đầu. Hóa đơn bán hàng số 0084258 cho bà C của Bệnh viện Tâm thần ghi ngày 04/12/2017 là do Kế toán ghinhầm vì hóa đơn bán hàng số 0084257 của Bệnh viện Tâm thần đã là ngày04/01/2018.

Từ ngày 08/01/2018 đến ngày 16/01/2018, bà C tiếp tục điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Hành. Theo Phiếu khám bệnh vào viện ngày 08/01/2018 thể hiện: Lý do vào viện của bà C là đau đầu. Bà C khai khởi bệnh 03 ngày nay với triệu chứng đau đầu, chóng mặt, chấn thương đầu đã trên 10 ngày. Tại phần khám thể hiện: Bệnh nhân tỉnh táo, da niêm mạc hồng, đau đầu, chóng mặt. Chẩn đoán vào viện: Thiểu năng tuần hoàn não.

Tại Biên bản làm việc ngày 18/02/2019, đại diện Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Hành cho biết: Theo bệnh án khoa ngoại đối với bà Lê Thị Kim C ngày31/12/2017 thể hiện bà C vào khoa điều trị do vết thương rách da đầu khai bị đánh/thiểu năng tuần hoàn não. Mặc dù bệnh án thể hiện bà C điều trị 02 loại bệnhkhác nhau nhưng thực tế có sự liên quan với nhau vì khi một người bị một vật tác động mạnh vào đầu thường có biểu hiện chóng mặt, đau đầu, buồn nôn nếu chưa đến mức chấn thương sọ não thì cũng bị chấn động não nên chẩn đoán lâm sàng ban đầu là vết thương rách da đầu khai bị đánh/thiểu năng tuần hoàn não. Thuốc điều trị cho 02 loại bệnh này là một loại. Ngày 04/01/2018, bà C có đến Bệnh viện Tâm thần để điện não đồ với chẩn đoán đau nửa đầu, điều đó chứng tỏ trước khi bà C bị đánh, bà C đã có biểu hiện đau đầu, chóng mặt. Theo Bệnh án nội khoa thể hiện bà C điều trị tại Trung tâm Y tế huyện Nghĩa Hành từ ngày 08 đến ngày16/01/2018 với bệnh thiểu năng tuần hoàn não, không liên quan đến chấn thương đầu. Tuy nhiên, khi một người trước đó đã bị bệnh thiểu năng tuần hoàn não, nếu bị một vật ngoại lực tác động vào đầu thì cũng sẽ ảnh hưởng và làm cho người bị bệnh có triệu chứng chóng mặt, nhức đầu tăng lên nên mặc dù lần điều trị của bà C từ ngày 08 đến ngày 16/01/2018 là bệnh thiểu năng tuần hoàn não nhưng vẫn có sự ảnh hưởng của việc bà C bị đánh trước đó.

Từ những cơ sở nêu trên, Tòa án cấp sơ thẩm đã chấp nhận một phần yêu cầu của bà C, buộc bà L phải bồi thường cho bà C các khoản chi phí hợp lý từ sau ngày31/12/2017 đến ngày 16/01/2018 là hoàn toàn phù hợp. Do đó, không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của bà L, giữ nguyên bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.

[4] Về án phí: Bà C được miễn nộp tiền án phí dân sự sơ thẩm và phúc thẩm. Bà L phải chịu 901.800đồng (18.036.000đồng x 5%) án phí dân sự sơ thẩm và 300.000đồng án phí dân sự phúc thẩm, nhưng được trừ vào số tiền tạm ứng ánphí dân sự phúc thẩm đã nộp là 300.000đồng. Bà L còn phải nộp 901.800đồng (chín trăm lẻ một ngàn, tám trăm đồng) tiền án phí dân sự sơ thẩm.

 [5] Đề nghị của người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị đơn khôngphù hợp với nhận định trên, nên không được chấp nhận.

 [6] Đề nghị của đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi phù hợp với nhận định trên, nên được được chấp nhận.

Vì các lẽ trên;

QUYẾT ĐỊNH

Căn cứ vào khoản 1 Điều 148, khoản 1 Điều 289, Điều 293, khoản 1 Điều 308 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.Điều 584, 585, 586, 590 Bộ luật dân sự năm 2015.

Căn cứ điểm d khoản 1 Điều 12, Điều 26, 29 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 ngày 30/12/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí và lệ phí Tòa án. Tuyên xử:

Đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của bà Lê Thị Kim C.

Không chấp nhận kháng cáo của bà Trần Thị Kim L.

Giữ nguyên bản án sơ thẩm số 11/2018/DS-ST ngày 28/9/2018 của Tòa án nhân dân huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.

1. Chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị Kim C. Buộc bà Trần Thị Kim L phải bồi thường cho bà Lê Thị Kim C số tiền 18.036.000đồng (Mười tám triệu, không trăm ba mươi sáu ngàn đồng).

2. Không chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của bà Lê Thị Kim C về việc yêu cầu bà Trần Thị Kim L bồi thường số tiền 15.009.000đồng (Mười lăm triệu, không trăm lẻ chín ngàn đồng).

3. Về án phí: Bà Lê Thị Kim C được miễn nộp tiền án phí dân sự sơ thẩm và phúc thẩm.

Bà Trần Thị Kim L phải chịu 901.800đồng án phí dân sự sơ thẩm và300.000đồng án phí dân sự phúc thẩm, nhưng được trừ vào số tiền tạm ứng án phí dân sự phúc thẩm đã nộp là 300.000đồng theo biên lai số 04279 ngày 17/10/2018của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Bà L còn phải nộp 901.800đồng (Chín trăm lẻ một ngàn, tám trăm đồng) tiền án phí dân sự sơ thẩm.

Kể từ ngày có đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án cho đến khi thi hành án xong tất cả các khoản tiền, hàng tháng bên phải thi hành án còn phải chịu khoản tiền lãi, của số tiền còn phải thi hành án theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 Bộ luật dân sự năm 2015.

Trường hợp bản án, quyết định được thi hành theo quy định tại Điều 2 Luật thi hành án dân sự thì người được thi hành án dân sự, người phải thi hành án dân sự có quyền thỏa thuận thi hành án, quyền yêu cầu thi hành án, tự nguyện thi hành án hoặc bị cưỡng chế thi hành án theo quy định tại các Điều 6, 7, 7a và 9 Luật thi hành án dân sự; thời hiệu thi hành án được thực hiện theo quy định tại Điều 30 Luật thi hành án dân sự.

Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.